Hollandse Meesters uit de Hermitage

Oogappels van de Tsaren

Met de tentoonstelling “Hollandse Meesters uit de Hermitage te St. Petersburg” zijn 50 van de 63 schilderijen van Hollandse meesters uit die collectie na 250 jaar weer even thuis.
De schilderijen komen uit de door de Russische Keizerin Catharina de Grote aangelegde kunstcollectie. Dat is waarschijnlijk de reden dat een aantal schilderijen voor ons door de eeuwen heen onbekend zijn gebleven.

In haar standaard werk “De Drentsche Patrijshond in verleden en heden” vermeldt de schrijfster mevrouw J. Offereins-Snoek op blz. 78 het fraaie schilderij “De slapende Jager” van Gabriel Metsu (Leiden,1629 – Amsterdam, 1667). Op dat schilderij is een op de Drentsche Patrijshond gelijkende hond prominent aanwezig. Een aanwijzing dat er toen reeds op Drenten gelijkende honden rondliepen.

Na een recent bezoek aan de Hermitage in Amsterdam bracht mijn vrouw mij een schilderij van Abraham van den Tempel (Leeuwarden, 1622 – Amsterdam, 1672) onder de aandacht. Een familieportret van waarschijnlijk Friese notabelen, echter wie de afgebeelde personen zijn, is onbekend. De dame in het midden houdt een sinaasappel in haar linkerhand en de bloesem van de sinaasappel in haar rechter, wat een stille verwijzing zou kunnen zijn naar een telg uit het geslacht van Oranje -Nassau.

Op het schilderij zijn vijf zeer elegant geklede jonge mensen afgebeeld en twee honden. Bij de vrouwen zien we kenmerkende attributen als een luit, bloemen en een schoothondje. Wellicht een voorganger van het Nederlandse Kooikerhondje?

De mannenattributen- wandelstok, geweer en weitas – en de hond verwijzen naar de jacht.
De jacht is een van oorsprong aristocratisch tijdverdrijf dat geleidelijk ook favoriet wordt bij rijke kooplieden.

Na bestudering van het fraaie wigvormige hoofd van de hond, kom ik tot de conclusie dat dit een Drent is. De schedel, weinig gewelfd, het oor, oogkleur, de bruine neus: ik kan hier weinig anders van maken dan een mooi, vrouwelijk Drenten hoofd, wat aanhankelijkheid en trouw uitstraalt.

Ik hoop dat vele Drenten liefhebbers dit schilderij gaan zien. Dat kan nog tot 28 mei 2018.
En dat zij met mij kunnen concluderen dat dit schilderij kan bijdragen aan de geschiedenis van ons ras.

Klik hier voor meer informatie over Hollandse Meesters uit de Hermitage

Karel Wiegert